Rezervuar barajı geomembranı
Kısa Açıklama:
- Rezervuar barajları için kullanılan jeomembranlar, esas olarak polietilen (PE), polivinil klorür (PVC), vb. gibi polimer malzemelerden yapılır. Bu malzemeler son derece düşük su geçirgenliğine sahiptir ve suyun nüfuz etmesini etkili bir şekilde önleyebilir. Örneğin polietilen geomembran, etilenin polimerizasyon reaksiyonuyla üretilir ve moleküler yapısı o kadar kompakttır ki su molekülleri içinden geçemez.
- Rezervuar barajları için kullanılan jeomembranlar, esas olarak polietilen (PE), polivinil klorür (PVC), vb. gibi polimer malzemelerden yapılır. Bu malzemeler son derece düşük su geçirgenliğine sahiptir ve suyun nüfuz etmesini etkili bir şekilde önleyebilir. Örneğin polietilen geomembran, etilenin polimerizasyon reaksiyonuyla üretilir ve moleküler yapısı o kadar kompakttır ki su molekülleri içinden geçemez.
1.Performans Özellikleri
- Sızıntı Önleme Performansı:
Bu, rezervuar barajlarının uygulanmasında geomembranların en önemli performansıdır. Yüksek kaliteli geomembranlar 10⁻¹² - 10⁻¹³ cm/s'ye ulaşan geçirgenlik katsayısına sahip olabilir ve suyun geçişini neredeyse tamamen bloke edebilir. Geleneksel kil sızıntı önleyici katmanla karşılaştırıldığında, sızıntı önleme etkisi çok daha dikkat çekicidir. Örneğin, aynı su basıncı altında, geomembrandan sızan su miktarı, kil anti-sızıntı katmanından sızan suyun yalnızca bir kısmıdır. - Delinme Önleme Performansı:
Jeomembranların rezervuar barajlarda kullanımı sırasında baraj gövdesi içerisinde taş, dal gibi keskin cisimler tarafından delinebilmektedir. İyi geomembranlar nispeten yüksek delinme önleyici mukavemete sahiptir. Örneğin, bazı kompozit geomembranlar, delinmeye etkili bir şekilde direnç gösterebilen dahili fiber takviye katmanlarına sahiptir. Genel olarak konuşursak, nitelikli geomembranların delinme önleyici mukavemeti 300 - 600N'ye ulaşabilir, bu da baraj gövdesinin karmaşık ortamında kolayca zarar görmemesini sağlar. - Yaşlanma Direnci:
Rezervuar barajlarının servis ömrü uzun olduğundan, geomembranların yaşlanma direncinin iyi olması gerekir. Geomembranların üretim sürecinde yaşlanma karşıtı maddeler eklenerek, ultraviyole ışınlar ve sıcaklık değişimleri gibi çevresel faktörlerin etkisi altında uzun süre istikrarlı performanslarını korumaları sağlanır. Örneğin özel formülasyon ve tekniklerle işlenen geomembranların dış ortamda kullanım ömrü 30 – 50 yıl kadar olabiliyor. - Deformasyon Uyarlanabilirliği:
Baraj, su depolama sürecinde oturma ve yer değiştirme gibi bir takım deformasyonlara uğrayacaktır. Geomembranlar bu tür deformasyonlara çatlamadan uyum sağlayabilir. Örneğin baraj gövdesinin oturmasıyla birlikte bir miktar esneyip bükülebilirler. Çekme mukavemetleri genellikle 10 - 30 MPa'ya ulaşabilir, bu da baraj gövdesinin deformasyonunun neden olduğu strese dayanmalarını sağlar.
Projenin ihtiyaçlarına göre kness. Geomembranın kalınlığı genellikle 0,3 mm ila 2,0 mm arasındadır.
- Geçirimsizlik: Topraktaki suyun projeye girmesini önlemek için geomembranın iyi bir geçirimsizliğe sahip olduğundan emin olun.
2.İnşaatın Önemli Noktaları
- Temel Tedavi:
Geomembranları döşemeden önce baraj tabanının düz ve sağlam olması gerekir. Taban yüzeyindeki keskin nesneler, yabani otlar, gevşek toprak ve kayalar temizlenmelidir. Örneğin tabanın düzlük hatasının genellikle ±2cm içerisinde kontrol edilmesi gerekmektedir. Bu, geomembranın çizilmesini önleyebilir ve geomembran ile taban arasında iyi bir temas sağlayarak sızıntı önleme performansının sergilenmesini sağlayabilir. - Döşeme Yöntemi:
Geomembranlar genellikle kaynak veya yapıştırma yoluyla birleştirilir. Kaynak yaparken kaynak sıcaklığının, hızının ve basıncının uygun olmasına dikkat etmek gerekir. Örneğin, ısı kaynaklı geomembranlar için, kaynak kalitesini sağlamak ve önlemek için kaynak sıcaklığı genellikle 200 - 300 °C arasında, kaynak hızı yaklaşık 0,2 - 0,5m/dak ve kaynak basıncı 0,1 - 0,3MPa arasındadır. Kötü kaynaktan kaynaklanan sızıntı sorunları. - Çevresel Bağlantı:
Geomembranların baraj temeli ile bağlantısı, barajın her iki yanındaki dağlar vb. barajın çeperinde bağlantısı çok önemlidir. Genellikle ankraj hendekleri, beton kaplama vb. uygulanacaktır. Örneğin baraj temeline 30 – 50 cm derinliğinde ankraj hendeği açılıyor. Geomembranın çevredeki yapılara sıkı bir şekilde bağlanmasını sağlamak ve çevresel sızıntıyı önlemek için, geomembranın kenarı ankraj hendeğine yerleştirilir ve sıkıştırılmış toprak malzemeleri veya betonla sabitlenir.
3.Bakım ve Muayene
- Rutin Bakım:
Geomembran yüzeyinde hasar, yırtık, delinme vb. olup olmadığının düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir. Örneğin, barajın işletme döneminde bakım personeli ayda bir kez denetim yapabilir, su seviyesinin sık sık değiştiği alanlarda ve baraj gövdesi deformasyonlarının nispeten büyük olduğu alanlarda geomembran kontrolüne odaklanabilir. - Muayene Yöntemleri:
Kıvılcım testi yöntemi gibi tahribatsız muayene teknikleri benimsenebilir. Bu yöntemde geomembran yüzeyine belirli bir voltaj uygulanır. Geomembran hasar gördüğünde kıvılcımlar oluşacak ve böylece hasarlı noktalar hızlı bir şekilde tespit edilebilecektir. Ayrıca vakum test yöntemi de bulunmaktadır. Geomembran ile test cihazı arasında kapalı bir boşluk oluşturulur ve vakum derecesindeki değişim gözlemlenerek geomembranda sızıntının varlığına karar verilir.
Ürün parametreleri
